Sesli Düşünce: Platformlar dönemi

Müfit Akyos

Platform özelliğine sahip ürünlerin farklı sektörlerde yeni kullanım alanları yaratma veya yeni gereksinimlere daha kısa sürede yanıt verebilme olasılığı yüksektir.

Teknolojilerin izlediği yörüngeler zaman içinde bir üst düzeyde yenilenerek devam edebileceği veya farklı yörüngelere evrilebileceği gibi sönümlenerek yok olabilir de. Günümüzde yörüngeleri henüz oluşmaya başlayan bazı teknolojilerin ortak noktalarının aynı zamanda birer platform olma özelliği taşımaları olduğu söylenebilir. Örnek olarak gösterilebilecek devrimsel nitelikteki yeni platformlar:

§  Otonom araçlar

§  Drones

§  Mobil tıbbi izleme cihazları (akıllı saatler dahil)

§  Giyilebilir cihazlar

§  “Şeylerin” İnterneti

Doğru bağlamda kurgulanması ve geliştirilmesi durumunda yukarıda işaret edilen platformların geniş alanları etkileyeceği, yaşama biçimlerimizi değiştireceği ve bugün yaşanan bir dizi soruna çözüm olacağı öngörülebilir. Söz konusu platformların çok farklı alanlarda etkili olabilmesi içerdikleri yazılımlarla gerçekleşebilecektir. Buradan hareketle ileri düzeyde yazılımların önemi de öne çıkmaktadır. Ürünlere değer katan da bu yazılımlar olacaktır.

Bir firmayı ilgili teknoloji alanında önceki bilgilerinin birikimli halini temsil eden teknoloji yörüngesidir. Bu yörüngede ısrar etmek ilgili teknolojide doygunluk noktasına erişilmesi durumunda firmanın geleceğini tehlikeye düşürecek sonuçlar doğurabilir. Firmanın Ar-Ge, yeni ürün geliştirme ve yenilik çalışmaları sürecinde geliştirdiği ve biriktirdiği yeni bilgileri (firma know-how’ı), bu yörüngeden kopmaksızın bir dal ile ayrılma olanağı verecektir.  

Bilgi tabanlı firmalarda yaptığım Teknolojik Yetenek Değerlendirmelerinde – Technology Audit –  “sahip olduğunuz teknoloji yeteneğini başka hangi alanlara taşıyabilirsiniz ya da geliştirdiğiniz ürünleri başka hangi sektörlere uyarlayabilirsiniz” sorularını sorduğumda genellikle bunun üzerinde düşünülmemiş olmasını hayretle karşılardım. Zamanla bunun bir nedeninin teknoloji veya ürünün geliştirilmesinde tasarımın bir “platform” olarak öngörülmemesi olduğu sonucuna vardım. Bunun bir diğer ifadesi geliştirme sürecinin başında ayrıntılı bir “iş modeli” nin oluşturulmamış olmasıdır.

Söz konusu iş modelinde pazarın sunduğu olanaklar ve olası müşteriler de yer alacaktır. Önemli olan firmanın sahip olduğu yeni bilgi birikimini pazar fırsatlarına uyarlama esnekliğine, becerisine sahip olabilmesidir.  Pazar fırsatlarını gösterecek olan iş modeli ise de esnekliği sağlayacak olan geliştirilen ürünün platform özelliğine yakınlığı olacaktır. Farklı sektörlerde yeni kullanım alanları veya yeni gereksinimlerin ortaya çıkması biçiminde oluşabilecek pazar fırsatlarına platformun türevi ürün(ler)le daha kısa sürede yanıt verebilmek pazara daha erken girebilmeyi sağlayacağı gibi yeni ürün geliştirme maliyetlerini de düşürerek önemli bir rekabet üstünlüğü kazandırabilecektir. 

05 Mayıs 2015 tarihinde liderlervadisi.com platformunda yayınlanmıştır.